Geçmişi Koruyarak Geleceğe Yatırım: Koruma Amaçlı İmar Planları

Koruma Amaçlı İmar Planı ve Amacı

Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı (KAP), özellikle tarihi, kültürel veya çevresel açıdan büyük öneme sahip bölgelerin korunması ve sürdürülebilir yönetimi amacıyla tasarlanan bir imar planı türüdür. Bu planlar, belirli bölgelerdeki inşaat, kullanım ve gelişme faaliyetlerini düzenlemek ve denetlemek görevini üstlenir. Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları, özellikle hassas bölgelerde, tarihi bölgeler, antik yapılar, doğal koruma alanları, nadir ekosistemler veya kültürel açıdan önemli bölgelerin korunmasını hedefler.

Bu planlar, bu tür bölgelerin değerlerini ve zenginliklerini gelecek nesillere aktarmak ve şehirlerimizin geçmişi ile geleceği arasında dengeli bir ilişki kurmak amacıyla büyük bir öneme sahiptir. Bu sayede, tarihi ve kültürel mirası korurken, çevresel sürdürülebilirliği de göz önünde bulundurur. Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları, bu özel bölgelerin özgün karakterini, mimari mirasını ve doğal güzelliklerini korumak için önemli bir araç olarak hizmet eder ve şehir plancıları tarafından hazırlanır.

Koruma Amaçlı İmar Planları, uzmanlık gerektiren ve toplum katılımını gerektiren komplike bir süreçtir. Uygulama sürecinde şehircilik ilke ve esaslarına, yasa ve yönetmeliklere uygun hareket edilmelidir.

Koruma Amaçlı İmar Planı Yasal Dayanağı

Koruma amaçlı imar planları “Koruma Amaçlı İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması, Gösterimi, Uygulaması, Denetimi ve Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait Yönetmelik” doğrultusunda hazırlanmaktadır.

2863 Sayılı Kanun’un 17. Maddesinde; ‘Bir alanın koruma bölge kurulunca sit olarak ilanı, bu alanda her ölçekteki plân uygulamasını durdurur. Sit alanının etkileşim-geçiş sahası varsa 1/25.000 ölçekli plân kararları ve notları alanın sit statüsü dikkate alınarak yeniden gözden geçirilerek ilgili idarelerce onaylanır.’

‘Koruma amaçlı imar planı yapılıncaya kadar, koruma bölge kurulu tarafından üç ay içinde geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları belirlenir. Belediyeler, valilikler ve ilgili kurumlar söz konusu alanda üç yıl içinde koruma amaçlı imar planı hazırlatıp incelenmek ve sonuçlandırılmak üzere koruma bölge kuruluna vermek zorundadır.’ Hükümleri yer almaktadır.

Koruma Amaçlı İmar Planı Nasıl Hazırlanır?

Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmalarında ilk aşama planın hedeflerini belirlemektir. Korunacak alanlar belirlenmeli ve bilimsel verilere ve uzman görüşlerine dayalı olarak, koruma hedefleri ve amaçları net bir şekilde tanımlanmalıdır. Koruma Amaçlı İmar Planı yapılacak alanın mevcut durum analizi, diğer analiz ve araştırmalar belgelenmelidir. Korunacak alana dair koruma stratejileri geliştirilmelidir. Koruma Amaçlı İmar Planı yapımına ve düzenlenmesine dair yönetmelik kısıtlamaları ve bilgileri belirlenmelidir. Plan yapım sürecinde, Koruma amaçlı imar planları, kadastral durum işlenmiş güncel onaylı halihazır haritalar üzerine çizilir. Planın stratejilerini, hedeflerini ve yapılan analizlerini destekleyen plan çizimleri yapılmalıdır. Korunacak alana dair inşaat, toprak kullanımı, koruma kuralları belirlenmelidir. Yapılan her plan, plan açıklama raporu ve plan notları ile bir bütün olmalıdır. Bu nedenle son aşamada plan hakkında detaylı bilgiler, planın amacı, stratejileri ve uygulanabilirlik koşullarını açıklayan plan açıklama raporu ve planlanan alana dair belirlenen kısıtlama ve kuralları içeren plan notları hazırlanmalıdır. Hazırlanan koruma amaçlı imar planları, plan açıklama raporu, araştırma ve analiz çalışmaları, plan müellifi ve planlama ekibi tarafından imzalanır.

Planın sürecinin tamamlanmasının ardından plan onay süreci başlamaktadır. Koruma Amaçlı İmar Planı, pafta ve belgeleri tamamlanmış olarak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’na ibraz edildiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde karara bağlanır.

Koruma Amaçlı İmar Planları belirli bir bölgeyi korumak amacıyla yapıldığından dolayı bölgeye özgüdür. Bu nedenle, planlama süreci, yerel koşullar, yasa ve yönetmeliklere ve toplumun gereksinimlerine göre değişebilir.